Cyfryzacja i Internet mogą pomóc polskiej gospodarce
Dostęp do szybkiego internetu oraz rozwój cyfrowych rozwiązań i usług to, zdaniem przedsiębiorców, fundamenty przyszłego wzrostu gospodarczego – 74 proc. polskich firm spodziewa się dodatkowego wzrostu przychodów dzięki „skutecznej” strategii online. Cyfryzacja przyczyni się do zmiany struktury polskiej gospodarki - do 2020 roku udział cyfrowej gospodarki w PKB może wzrosnąć z 3 proc do 9,5 proc. - to niektore z wniosków raportu „Cyfrowa przyszłość Polski – fundamenty rozwoju konkurencyjnej gospodarki w dobie globalizacji” przygotowanego na zlecenie UPC przez instytut Amarach Research oraz firmę Deloitte.
Z raportu wynika, że jeśli Polska przyspieszy rozwój infrastruktury szerokopasmowej, to do 2020 r. wkład internetu w polskie PKB wzrośnie z obecnych ok. 3 proc. do 9,5 proc. Oznacza to wkład w gospodarkę w wysokości 200 mld zł, tworzenie nowych firm, a w konsekwencji – nowe miejsca pracy dla około 270 tys. osób. Jednocześnie cyfryzacja pomoże w transformacji gospodarki opartej obecnie na eksporcie o niskiej wartości dodanej oraz wydatkach konsumpcyjnych, na gospodarkę, która będzie się rozwijać dzięki eksportowi innowacyjnych towarów i usług, zwiększonej wydajności i konkurencyjności.
- Znaleźliśmy się, jako kraj na ważnym etapie budowy solidnych fundamentów dla konkurencyjnej gospodarki, opartej na wiedzy i innowacjach. Na tych fundamentach w przyszłości opierać się będzie także rozwój otwartego, dynamicznego społeczeństwa, realizującego swoje aspiracje – przekonuje Simon Boyd, prezes UPC Polska. I dodaje: - Politycy, biznes, decydenci, administracja publiczna – wszyscy mamy do odegrania niezwykle ważną rolę, aby Polska nie zmarnowała niepowtarzalnej szansy dołączenia do czołówki krajów innowacyjnych, które będą nowymi rozgrywającymi na gospodarczej mapie świata.
Tymczasem autorzy raport podkreślają, że dziś w Polsce to zwykli użytkownicy mediów i nowych technologii chętniej i aktywniej korzystają z możliwości jakie daje globalna sieć niż przedsiębiorcy. Większość ankietowanych firm nie wykorzystuje Internetu ani do e-commerce, ani do wsparcia obsługi klienta, a 20 proc. firm obawia się, że ich przychody spadną z powodu rosnącej konkurencji on-line. Charakterystyczne, że 8 na 10 przedsiębiorców i menedżerów uważa dalszą cyfryzację za kluczowy czynnik rozwoju gospodarczego Polski. Ale już mniej niż połowa uważa, że dalsza cyfryzacja będzie kluczowa dla dalszego rozwoju ich własnych firm, a jedna czwarta, że że przyczyni się do tworzenia miejsc pracy. Podobny odsetek ankietowanych firm uważa cyfryzację za klucz do ich przyszłych planów rozwoju eksportu.
Jeśli chodzi o korzystnie z sieci przez Polaków, to 52 proc. internautów (więcej niż w takich krajach jak Irlandia, Belgia, czy Holandia) korzysta z Internetu w domu, jednak większość ocenia swoje umiejętności wykorzystania z narzędzie cyfrowych jako średnie i niskie.
Internetowe łącze w domu służy przede wszystkim do tego, aby zebrać potrzebne dane (77 proc.), zrobić zakupy (71 proc.), czy zapoznać się z informacjami z dnia (70 proc.)/ 66 proc. badanych jako główny cel przebywania w Internecie wskazuje korzystanie z serwisów społecznościowych. Z drugiej strony rośnie znaczenie treści wideo i bankowości - 62 proc. szuka treści wideo w streamingu, a 37 proc. VoD, 51 proc. ankietowanych wchodzi do sieci, aby korzystać z usług bankowości. Najczęściej wykonywane w Internecie czynności to: zakupy (94 proc. wskazań), usługi bankowe (85 proc.), płacenie rachunków (79 proc.); kontakty z urzędami i agendami państwowymi (57 proc.), przy czym spośród wszystkich konsumentów, którzy deklarują, że nie korzystają z narządzi e-administracji, 79 proc. twierdzi, że ich nie potrzebuje.
Raport pokazuje też, że Polacy wiążą spore nadzieje z cyfryzacją. Uważają, ze może ona mieć kluczowy wpływ na rozwój społeczny naszego kraju – 61 proc. respondentów spodziewa się zmniejszenia nierówności między obszarami wiejskimi a miastami dzięki rozwojowi usług cyfrowych, a prawie połowa badanych liczy, że cyfrowe usługi obniżą koszty opieki zdrowotnej (e-zdrowie). Istotnym czynnikiem mogącym przyspieszyć cyfryzację jest dla około 90 proc. przedsiębiorców w Polsce zmniejszenie obciążeń regulacyjnych.
Autorzy raportu przygotowali przy tym 10 rekomendacji dla władz kraju jak wspierać rozwój cyfrowy.
1. Skoordynowana i jednolita strategia cyfryzacji dla całej administracji publicznej. Administracja publiczna (w tym UKE, MAiC, UOKiK, MG) powinna stworzyć jednolitą i spójną strategię na rzecz inwestycji w innowacje i gospodarkę cyfrową oraz upewnić się, że skoordynowane cele pro inwestycyjne nie będą stały w sprzeczności z działaniami poszczególnych organów
2. Efektywne regulacje wspierające inwestycje sektora prywatnego w sieci nowej generacji. Wsparcie komercyjnych inwestycji w infrastrukturę poprzez odpowiednie regulacje powinno stać się priorytetem organów państwowych, które, we współpracy z graczami rynkowymi już inwestującymi w infrastrukturę, powinny zdefiniować nowe ramy efektywnej współpracy.
3. Wspieranie efektywnego miksu technologicznego. Zwiększanie zasięgu usług szerokopasmowych NGN/NGA wymaga wspierania różnych dostępnych technologii, zgodnie z ich efektywnością kosztową w w poszczególnych częściach kraju. W niektórych dobrym technologicznie rozwiązaniem będzie FTTH lub Docsis 3.0, gdzie indziej, np. na obszarach o mniejszym zaludnieniu, bardziej efektywne będzie zastosowanie LTE lub usług satelitarnych. Mądre zastosowanie oraz wspieranie wszystkich dostępnych na rynku technologii to jedyny sposób, aby osiągnąć cele europejskiej agendy cyfrowej.
4. Efektywne korzystanie z funduszy UE. Wsparcie finansowe UE nie może zagrażać już poczynionym lub planowanym na najbliższe lata inwestycjom komercyjnym. Pomoc taka może być świadczona jedynie w regionach, w których niemożliwe będzie prowadzenie opłacalnych inwestycji przez graczy rynkowych. Wykorzystywanie funduszy UE w regionach, w których już rozwinięte zostały rozwiązania komercyjne, stanowi zagrożenie dla przyszłych inwestycji w sieci oraz nie jest optymalnym wykorzystaniem publicznych funduszy.
5. Nowa polityka konkurencyjna. Należy zdefiniować nowe podejście do konkurencji, pozwalające graczom lokalnym rozwijać się oraz osiągać skalę potrzebną do skutecznej konkurencji z graczami globalnymi. Państwo powinno także uznać, że stale rozwijająca się konkurencja pomiędzy graczami z historycznie odrębnych sektorów, którzy obecnie oferują coraz bardziej substytucyjne produkty na rynku mediów i Internetu, stawia ich przed koniecznością dokonywania systematycznych i kosztownych inwestycji. Z tych powodów, ekonomia skali oraz konsolidacja stają się kluczem do dalszych inwestycji w infrastrukturę oraz efektywniejszej konkurencji na rynku globalnym. Należy zatem wypracować zrównoważone podejście pozwalające na zachowanie konkurencji i jednoczesną ochronę lokalnych, innowacyjnych firm.
6. Edukacja na rzecz zwiększenia cyfrowego włączenia polskich małych i średnich firm. Należy dalej rozwijać inicjatywy na rzecz edukacji firm z polskiego sektora MŚSP w obszarze potencjału rozwiązań cyfrowych dla biznesu. Bardzo małe firmy często nie mają odpowiedniej wiedzy i wypracowanych sposobów działania, aby rozwijać się w oparciu o innowacyjne narzędzia cyfrowe. Takie firmy powinny być informowane i edukowane o potencjale rozwiązań cyfrowych, zwiększających konkurencyjność i zapewniających rozwój.
7. Bodźce podatkowe na rzecz cyfryzacji lokalnych i małych firm. Razem z działaniami edukacyjnymi, państwo powinno wspierać cyfryzację małych i lokalnych firm stosując bodźce fiskalne w obszarze inwestycji w innowacyjne narzędzia cyfrowe zwiększające ich konkurencyjność. Taka inicjatywa oparta na zachętach finansowych pozwoli na wykorzystanie systemu fiskalnego, jako dźwigni ekonomicznego rozwoju lokalnych firm.
8. Zrównoważone rozwiązania dotyczące ochrony danych, edukacja użytkowników Internetu. Państwo powinno przyjąć zrównoważone rozwiązania dotyczące ochrony danych, bazujące na zaufaniu zarówno w celu zabezpieczania prywatności konsumentów, jak i pozwalające na ekonomiczne wykorzystania potencjału "Big Data". W tym celu należy wypracować takie podejście dotyczące ochrony danych, które gwarantuje korzyści dla wszystkich stron i jest oparte na transparentności i edukacji użytkowników końcowych.
9. Cyfryzacja jako kluczowe narzędzie dla nowoczesnych modelów społecznych. Należy wykorzystać potencjał cyfrowy do modernizacji modelu i rozwoju społecznego; promować narzędzia cyfrowe, jako sposób na zwiększanie elastyczności form zatrudnienia w firmach, dające pozytywne perspektywy w pracy i życiu prywatnym. Potencjał cyfrowy powinien być ważnym elementem zrównoważonych strategii dotyczących takich zagadnień społecznych, jak wzrost populacji czy włączenie cyfrowe grup najbardziej narażonych na wykluczenie cyfrowe.
10. Edukacja na rzecz większego włączenia cyfrowego. Należy rozwijać inicjatywy edukujące społeczeństwo na temat zalet i wykorzystywania cyfrowych narzędzi (w szczególności dotyczy to grupy 50+). Eliminacja wykluczenia cyfrowego jest trzecim filarem pozwalającym na wykorzystanie potencjału cyfrowego przez społeczeństwo, obok dostępu do Internetu oraz lokalnych treści i cyfrowych usług. Wspólne inicjatywy organów administracji publicznej, biznesu i organizacji pozarządowych powinny w jeszcze większym stopniu niż dzisiaj rozwijać programy, które zwiększają świadomość wszystkich obywateli na temat wartości dodanej usług cyfrowych.
Raport UPC powstał na podstawie dwóch równoległych ankiet – pierwszą przeprowadzono w sierpniu 2013 r. online na próbie 1000 osób w wieku od 16 lat i wyżej, reprezentatywna dla polskiej społeczności internetowej, drugą – telefonicznie i przez internet na próbie 201 osób decyzyjnych w kwestiach IT, w małych oraz dużych firmach.
Opracował Marek Jaślan
Zdjęcie: Sergey Nivens / Photogenica